front 1 Natrium | back 1 Functies: Natrium is een kation van de extracellulair vloeistof en een primaire regulator van het volume. Daarnaast houdt het zuur-base evenwicht in stand, neurale impuls transmissie en spiercontractie. Deficiëntie: De gevaarlijke toestand van te weinig natrium in het bloed. Symptomen van hyponatriëmie zijn onder andere hoofdpijn, verwarring, sufheid, toevallen en coma. Belangrijk is dat hyponatriëmie wordt veroorzaakt door overmatig natriumverlies, niet door een onvoldoende inname van natrium. Toxiciteit: hogere risico op chronische ziekte; Lagere Natrium inname verlaagt de kans op hypertensie en hartziekte. Voedselbronnen: Tafelzout, bewerkte voedsel, soya saus etc. CDDR: Volwassenen 2300 millig/dag AI: 1500 milligram/dag |
front 2 Chloride | back 2 Functie: Is een groot anion van de extracellulaire vloeistof. Chloride beweegt passief door de celmembranen. Chloride houdt de balans van elektrolyten en vloeistof. In de maag is chloride een onderdeel van zoutzuur (HCL), dat helpt met de vertering van voedsel en behouden van pH-waarde in de maag. Deficiëntie: Gebeurd niet onder normale omstandigheden vooral bij het overmatig zweten, diarree en overgeven. Toxiciteit: Overgeven als gevolg. Komt voor bij dehydratatie dat resulteert in een hogere concentratie chloride in de celvloeistoffen. Voedselbronnen: Tafelzout, soya saus, bewerkte voedsel. AI Volwassenen: 2300 mg/dag (19–50 jaar); 2000 mg/dag (51–70 jaar); 1800 mg/dag (>70 jaar) UL Volwassenen: 3600 mg/dag |
front 3 Kalium | back 3 Functie: Behoudt elektrolyt- en vloeistofbalans. Tijdens neurale impuls en spiercontracties verwisselen kalium-ionen en natrium-ionen van plaats rondom de celmembranen. Daarna pompt de cel de kalium-ionen en natrium-ionen weer op de juiste plek. Deficiëntie:Hogere bloeddruk, nierstenen, irreguliere hartslag, zwakke spieren en glucose intolerantie. Toxiciteit: Kan niet zozeer veroorzaakt worden door overeten, de nieren pompt het uit het systeem. Wat wel kan is dat het handmatige toediening een hartaanval kan veroorzaken. Voedselbronnen: Kalium bevindt zich in de cellen, dus alle verse voedsel. Aanbevolen hoeveelheden AI: Man: 3400 mg/dag; Vrouw: 2600 mg/dag |
front 4 Calcium | back 4 Functie: Calcium bevindt voor 99% in de botten en tanden en 1% opgelost in lichaamsvloeistoffen. Een grote rol van calcium is het aanhouden van botstructuur, botsterkte(dichtheid) en de aanhechting van spieren op de botten. En als opslag mocht er een calcium tekort zich voordoen. Calcium in het bloed helpt met het standhouden van de bloeddruk en bloedklonters. Calcium-afhankelijke eiwitten zijn verantwoordelijk voor neurale impulsen, hormoonsecretie en spiercontracties. Calmodulin bindt met calcium voor de afbraak van glycogeen die als energie dient voor de spieren. Deficiëntie: Tijdens de groei zullen de botten niet maximale botmassa bereiken. Na je 30ste begint dat af te nemen en kan leiden tot osteoporose (mineraal verlies in de botten). Toxiciteit:Constipatie, nierstenen en interfereert met opname van andere mineralen. Voedselbronnen:Melkproducten, tofu en bladgroenten. RDA:1000 mg/dag (volwassenen, 19–50 jaar); 1000 mg/dag (man, 51–70 jaar);1200 mg/dag (man, ≥71 jaar); 1200 mg/dag (Vrouw, ≥51 jaar) UL: 2500 mg/dag (Volwassenen, 19–50 jaar); 2000 mg/dag (Volwassenen, ≥51 jaar) |
front 5 Fosfor | back 5 Functie: Fosfor bevindt zich in RNA en DNA, betrokken bij elke vorm van groei binnen het lichaam. Fosfor assisteert bij metabolisme, de toevoeging van de fosfaatgroep activeert B vitaminen en enzymen. Fosfolipiden zorgt voor stabiliteit in proteïnelipiden die voor de transport van lipiden in de bloedbaan zorgen. Fosfolipiden dienen ook als celmembraan waar actief of passief toegang wordt verleend aan stoffen. Deficiëntie: Spierzwakte en pijn in de botten. Toxiciteit: Zorgt voor nierfalen, Verkalking van niet-skeletale weefsels, met name de nieren. Voedselbronnen: Eiwitrijke voedsel RDA: Volwassenen: 700 mg/dag; UL: Volwassenen (19–70 jaar): 4000 mg/dag |
front 6 Magnesium | back 6 Functie: Magnesium werkzaam als katalysator in de reactie die de laatste fosfaat toevoegt aan de ATP; de synthese van eiwitten, vetten en nucleïnezuren; en de membraantransportsystemen van de cellen. Samen met calcium is magnesium betrokken bij spiercontractie en bloedstolling: calcium bevordert deze processen, terwijl magnesium ze remt. Deze dynamische interactie tussen de twee mineralen helpt bij het reguleren van de bloeddruk en de longfunctie. Net als veel andere voedingsstoffen ondersteunt magnesium het normale functioneren van het immuunsysteem. Deficiëntie: Tekort aan magnesium kan resulteren in de vernauwing van slagaders en haarvaten. Vordert hypertensie en kan kans op hartaanval vergroten. Toxiciteit: Overdosis zal vaak door het innemen van supplementen gebeuren wat resulteert op diarree, misselijkheid, buikkrampen; metabole alkalose. Voedselbronnen: Noten, groenten, bladgroenten en sommige vis. RDA: Man (19–30 jaar): 400 mg/dag; Vrouw (19–30 jaar): 310 mg/dag UL: Volwassenen: 350 mg pillen magnesium/dag |
front 7 Sulfaat | back 7 Functie: Helpt met de structuren en stabiliteit van eiwitten. Deficiëntie: Eiwittekort zal het eerste verschijnsel zijn. Toxiciteit: Geen. Voedselbronnen: Eiwitrijke voedsel. Aanbevolen hoeveelheden:Geen recommandatie vanwege juiste proteïne inname. |
front 8 IJzer | back 8 Functies: Onderdeel van hemoglobine, dat zuurstof vervoert in het bloed; onderdeel van myoglobine in spieren, dat zuurstof beschikbaar maakt voor spiercontractie; neemt deel aan de energiestofwisseling. Deficiëntie: Bloedarmoede: zwakte, vermoeidheid, hoofdpijn; verminderde werkprestaties en cognitieve functies; verminderde immuniteit; bleke huid, nagelbedden, slijmvliezen en handlijnen; holle nagels; onvermogen om de lichaamstemperatuur te reguleren; pica (vreemd eetgedrag). Toxiciteit: Maagdarmklachten Ijzerstapeling: infecties, vermoeidheid, gewrichtspijn, huidverkleuring, orgaanschade. Belangrijke Bronnen:Vlees, vis, gevogelte, schelpdieren, eieren, peulvruchten, gedroogd fruit. ADH: Mannen: 8 mg/dag; Vrouwen: 18 mg/dag (19-50 jaar); 8 mg/dag (51+ jaar);UL: Volwassenen: 45 mg/dag |
front 9 Zink | back 9 Functies: Zink-vereisende enzymen nemen deel aan reacties die groei, de activiteit van vitamine A en de synthese van pancreas spijsverteringsenzymen beïnvloeden. Na een maaltijd worden zowel zink uit voeding als zinkrijke pancreasafscheidingen (via de enteropancreatische circulatie) geabsorbeerd. De absorptie wordt gereguleerd door een speciaal bindend eiwit (metallothioneïne) in de dunne darm. Zink ondersteunt metaloenzymen (metabolische processen en transcripties). Stabiliseert celmembranen en DNA tegen vrije radicalen. Zink assisteert bij immuniteit, groei en ontwikkeling. Zink participeert bij opslag, secretie en signalering van insuline. Zink interacteert met bloedplaatjes beïnvloedt de werking van schildklierhormonen, leervermogen en gedrag. Assisteert met de productie van actief vitamine A en retinol-verbinding die vitamine A transporteert. Zink is essentieel bij smaakvermogen, sperma productie en foetus ontwikkeling. Voedselbronnen: Voedingsmiddelen die eiwitten bevatten: rood vlees, vis, schelpdieren, volkoren granen; verrijkte granen. Deficiëntie: Groeiachterstand, vertraagde seksuele rijping, verminderde immuun functie, haaruitval, oog- en huidlaesies, verlies van eetlust. Toxiciteit: Verlies van eetlust, verminderde immuniteit, laag HDL, koper- en ijzertekorten. ADH: Mannen: 11 mg/dag;Vrouwen: 8 mg/dag; UL: Volwassenen: 40 mg/dag Belangrijkste Functies in het Lichaam: Onderdeel van vele enzymen; geassocieerd met het hormoon insuline; betrokken bij de aanmaak van genetisch materiaal en eiwitten, immuunreacties, transport van vitamine A, smaakperceptie, wondgenezing, de productie van sperma en normale foetale ontwikkeling. Bijzondere aandoening: Een zeldzame erfelijke ziekte van zinkmalabsorptie, acrodermatitis enteropathica, veroorzaakt ernstigere symptomen. |
front 10 Jodium | back 10 Functies: Jodium is een essentieel onderdeel van de schildklierhormonen. Een jodiumtekort kan leiden tot een simpele struma (vergroting van de schildklier) en kan de ontwikkeling van de foetus verstoren, wat kretenisme kan veroorzaken. Jodisatie van zout heeft jodiumtekorten in de Verenigde Staten grotendeels geëlimineerd. Onderdeel van twee schildklierhormonen die helpen bij de regulering van groei, ontwikkeling en stofwisselingssnelheid. Deficiëntie: Simpele struma, kretenisme; Onderactieve schildklier, struma, neurologische schade en verstoorde fysieke ontwikkeling bij zuigelingen (kretenisme). Toxiciteit: Onderactieve schildklier, verhoogd TSH, struma. Voedselbronnen: Gejodeerd zout, zeevruchten ADH: Volwassenen: 150 µg/dag; UL: 1100 µg/dag |
front 11 Selenium | back 11 Functies: Selenium is een antioxidant voedingsstof die nauw samenwerkt met het enzym glutathionperoxidase en vitamine E. Selenium komt in voedingsmiddelen voor in combinatie met eiwitten. Tekorten worden geassocieerd met een hartaandoening die bekend staat als de ziekte van Keshan. Antioxidant; reguleert het schildklierhormoon. Deficiëntie: Vatbaarheid voor hartziekten, gekenmerkt door vervezeling van het hartweefsel (ziekte van Keshan). Toxiciteit: Verlies en broosheid van haar en nagels; huiduitslag, vermoeidheid, prikkelbaarheid en aandoeningen van het zenuwstelsel; knoflookgeur van de adem. Voedselbronnen: Zeevruchten, vlees, volkoren granen, fruit en groenten (afhankelijk van de samenstelling van de bodem). ADH: Volwassenen: 55 µg/dag; UL: Volwassenen: 400 µg/dag |
front 12 Koper | back 12 Functies: Koper is een bestanddeel van verschillende enzymen, die allemaal op verschillende manieren betrokken zijn bij zuurstof of oxidatie. Sommige werken als antioxidanten; andere zijn essentieel voor het ijzermetabolisme. Neemt deel aan reacties die zuurstof of zuurstofradicalen gebruiken. Deficiëntie: Bloedarmoede, botafwijkingen. Toxiciteit: Leverschade. Voedselbronnen: Zeevruchten, noten, volkoren granen, zaden, peulvruchten en volkoren granen. ADH: Volwassenen: 900 µg/dag; UL: Volwassenen: 10.000 µg/dag (10 mg/dag) |
front 13 Mangaan | back 13 Functies: Mangaanafhankelijke enzymen zijn betrokken bij de botvorming en verschillende metabolische processen. Omdat mangaan wijdverspreid voorkomt in plantaardig voedsel, zijn tekorten zeldzaam. Regelmatig gebruik van calcium- en ijzersupplementen kan echter de opname van mangaan beperken. Cofactor voor verschillende enzymen; betrokken bij botvorming. Voedselbronnen: Noten, volkoren granen, bladgroenten, thee. Deficiëntie: Zeldzaam. Toxiciteit: Aandoeningen van het zenuwstelsel. AI: Mannen: 2,3 mg/dag Vrouwen: 1,8 mg/dag; UL: Volwassenen: 11 mg/dag |
front 14 Fluoride | back 14 Functies: Fluoride versterkt de tanden en maakt ze resistent tegen tandbederf. Fluoridering van openbare watervoorzieningen kan het aantal gevallen van tandbederf aanzienlijk verminderen, maar een teveel aan fluoride tijdens de tandontwikkeling kan fluorose veroorzaken, wat leidt tot verkleurde en gepitte tandglazuur. Versterkt tanden; helpt tanden resistent te maken tegen tandbederf. Belangrijke Bronnen: Drinkwater (indien fluoridehoudend of gefluorideerd), thee, zeevruchten. Deficiëntie: Vatbaarheid voor tandbederf. Toxiciteit: Fluorose (putjes en verkleuring van het tandglazuur). AI: Mannen: 4 mg/dag Vrouwen: 3 mg/dag; UL: Volwassenen: 10 mg/dag |
front 15 Chroom | back 15 Functies: Chroom verbetert de werking van insuline. Een tekort kan de glucosehuishouding verstoren. Verbetert de werking van insuline, kan de glucosetolerantie verbeteren. Deficiëntie: Diabetesachtige aandoening. Toxiciteit: Geen gemelde gevallen. Voedselbronnen: Vlees (vooral lever), volkoren granen, biergist. AI: Mannen: 35 µg/dag; Vrouwen: 25 µg/dag |
front 16 Molybdeen | back 16 Functies: Speelt een rol in verschillende metabole reacties; Cofactor voor verschillende enzymen. Deficiëntie: Onbekend. Toxiciteit: Geen gemelde gevallen. Voedselbronnen: Peulvruchten, graanproducten, noten. ADH: Volwassenen: 45 µg/dag; UL: Volwassenen: 2 mg/dag |